Allerindividueelst

Een tijd geleden was ik voor het eerst van heel dichtbij getuige van de geboorte van een dichtbundel. Of laat ik zeggen, het boven de doopvont houden ervan. Het was een mooie dichtbundel, van een mooi meisje. Of liever, een mooie vrouw, want ze bleek ouder dan ik eerst had gedacht. Al zijn voor mij alle vrouwen onder de veertig meisjes.

Behalve de vrouw zelf die enthousiast en professioneel en apetrots uit haar bundel debiteerde, klom ook haar redactrice het podium op om haar woordje te doen. Nu weet ik wel dat, als je iets wil uitgeven bij een uitgeverij, je je dient te onderwerpen aan een redacteur/trice. Die kan naar believen je pengewrochten naar zijn/haar hand zetten, vaak in die mate dat je het origineel en het uiteindelijke resultaat na elkaar zou kunnen lezen, zonder in de gaten te hebben dat ze iets met elkaar te maken hebben. Al wil ik gerust geloven dat die interventies in vele gevallen ook heel terecht zijn.

Toch was ik hier verbaasd te horen van een dergelijke kwaliteitsbewaker, want ging het hier niet om poëzie? En was poëzie dan niet de allerindividueelste expressie van de allerindividueelste emotie? Hoe valt dat te rijmen met gelijk welke vorm van externe redactie? Hoe zou de Guernica er hebben uitgezien, als Picasso eerst een redacteur had moeten passeren? Hoe zou de Negende klinken, als eerst een redacteur zijn zegen had moeten geven? Kregen Kloos en consorten een redacteur achter hun vodden om hun allerindividueelste rijm, ritme of woordkeuze in goede banen te leiden? Ik denk het niet.

Is het met het hedendaagse talent dan zo erg gesteld dat er versterking moet ingeroepen worden om die allerindividueelste expressies toch een béétje eeuwigheidswaarde mee te geven? Ik denk het niet.

Ik vermoed eerder dat zo’n redacteur de opdracht heeft om het sowieso al verlieslatende poëzieluik van de uitgeverij op zijn minst een béétje kassawaarde mee te geven. Alle begrip daarvoor, iedereen moet leven. Al vind ik het bijzonder jammer dat ik daardoor waarschijnlijk een paar mooie allerindividueelste expressies zal mislopen, die dan misschien niet bij iedereen zouden aanslaan, maar die —wie weet— mijn allerindividueelste smaakpapillen wel hadden kunnen beroeren.

Maar dat zie ik misschien wel helemaal verkeerd. Ik heb dan ook geen redacteur.